03 Trường Hợp Không Thuộc Đối Tượng Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Bắt Buộc Từ 01/7/2025

Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực với nhiều điểm mới đáng chú ý. Một trong những nội dung được người lao động, người sử dụng lao động và giới chuyên môn đặc biệt quan tâm là quy định về đối tượng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Ngoài ra, Luật cũng bổ sung rõ các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động BHXH, đồng thời tăng cường biện pháp xử lý vi phạm. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp đầy đủ, chuẩn xác các quy định mới nhất.

1. Những Trường Hợp Không Thuộc Đối Tượng Tham Gia BHXH Bắt Buộc Từ 01/7/2025

Theo khoản 7 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có 03 nhóm đối tượng không phải tham gia BHXH bắt buộc kể từ ngày 01/7/2025, bao gồm:

- Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng

Đây là những cá nhân đã hoàn tất nghĩa vụ đóng BHXH và đang nhận các chế độ từ quỹ BHXH. Do đó, họ không phải tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc. Chính phủ sẽ ban hành hướng dẫn chi tiết đối với nhóm người đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng.

- Lao động là người giúp việc gia đình

Người giúp việc gia đình không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Đây là điểm tiếp tục được duy trì trong Luật BHXH 2024 nhằm phù hợp với tính chất công việc đặc thù và khả năng quản lý đối tượng này.

- Người đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không thuộc trường hợp đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu

Cụ thể, người lao động thuộc điểm m và n khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2024 mà đã đủ tuổi nghỉ hưu theo khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, trừ trường hợp còn thiếu tối đa 6 tháng đóng BHXH theo khoản 7 Điều 33 Luật BHXH 2024.

Như vậy, trừ trường hợp đặc biệt cần đóng thêm để đủ điều kiện hưởng lương hưu, những người đã đến tuổi nghỉ hưu sẽ không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc.

2. Các Hành Vi Bị Nghiêm Cấm Trong Hoạt Động Bảo Hiểm Xã Hội Từ 01/7/2025

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 cũng quy định rõ các hành vi bị cấm nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong thực hiện chính sách BHXH. Căn cứ theo Điều 9 của Luật, các hành vi nghiêm cấm bao gồm:

• Chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN

• Chiếm dụng tiền hưởng BHXH, BHTN

• Cản trở quyền lợi người tham gia BHXH, BHTN

• Gian lận, làm giả hồ sơ BHXH, BHTN

• Sử dụng quỹ BHXH, BHTN trái pháp luật

• Khai thác, cung cấp sai trái cơ sở dữ liệu về BHXH, BHTN

• Đăng ký, báo cáo sai sự thật hoặc thông tin không chính xác

• Thông đồng, bao che hành vi vi phạm quy định pháp luật về BHXH

• Cầm cố, mua bán, thế chấp, đặt cọc sổ BHXH dưới mọi hình thức

• Hành vi khác trái với quy định pháp luật liên quan

Các hành vi trên sẽ bị xử phạt nghiêm theo quy định mới từ ngày 01/7/2025 nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động và tính ổn định của Quỹ BHXH.

3. Ai Là Người Sử Dụng Lao Động Phải Tham Gia BHXH Bắt Buộc?

Cũng theo khoản 3 Điều 2 Luật BHXH 2024, những đơn vị, tổ chức, cá nhân dưới đây được xác định là người sử dụng lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc:

• Cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập

• Đơn vị, doanh nghiệp thuộc lực lượng vũ trang: Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, tổ chức cơ yếu

• Tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác

• Cơ quan, tổ chức quốc tế hoạt động tại Việt Nam

• Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế: tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp HTX, hộ kinh doanh...

• Cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng

Những đối tượng này có trách nhiệm tham gia BHXH bắt buộc cho người lao động đang làm việc theo hợp đồng lao động. Việc không thực hiện nghĩa vụ đóng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

4. Biện Pháp Xử Lý Khi Chậm Đóng BHXH Bắt Buộc

Từ ngày 01/7/2025, nếu đơn vị sử dụng lao động chậm đóng BHXH bắt buộc, sẽ bị áp dụng đồng thời các biện pháp xử lý theo Điều 40 Luật BHXH 2024:

- Buộc đóng đủ số tiền chậm đóng

Ngoài việc hoàn trả số tiền BHXH bị chậm đóng, đơn vị phải nộp thêm khoản tiền tương ứng 0,03%/ngày trên tổng số tiền và số ngày chậm.

- Xử phạt hành chính

Cơ quan có thẩm quyền sẽ xử phạt hành chính theo quy định pháp luật về lao động và bảo hiểm xã hội.

- Không được xét thi đua, khen thưởng

Đơn vị vi phạm sẽ không được xét trao tặng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng ở mọi cấp.

- Chính phủ sẽ quy định chi tiết

Chính phủ sẽ có văn bản hướng dẫn cụ thể để triển khai quy định xử lý chậm đóng BHXH một cách hiệu quả và nhất quán.

Kết Luận

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực từ 01/7/2025 không chỉ mở rộng quyền lợi người tham gia, mà còn siết chặt nghĩa vụ của người sử dụng lao động và tăng cường tính minh bạch trong quản lý. Việc nắm rõ ai không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, các hành vi bị cấm và cách xử lý vi phạm là cơ sở quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho chính mình và người lao động trong tổ chức.

Nếu bạn cần tư vấn, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói