Hoàn Thuế GTGT Đối Với Cơ Sở Kinh Doanh Khi Giải Thể, Phá Sản Theo Nghị Định 181/2025/NĐ-CP

Từ ngày 01/07/2025, Nghị định 181/2025/NĐ-CP bắt đầu có hiệu lực, thay thế một số nội dung trong các nghị định trước đó về thuế giá trị gia tăng (GTGT). Một điểm nổi bật của Nghị định này là quy định chi tiết về hoàn thuế GTGT đối với các cơ sở kinh doanh khi thực hiện giải thể, phá sản. Chính sách này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp kết thúc hoạt động một cách hợp pháp mà còn tạo điều kiện để xử lý tài chính rõ ràng, minh bạch.

I. Cơ Sở Pháp Lý Về Hoàn Thuế GTGT Khi Giải Thể, Phá Sản

Căn cứ Điều 32 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có đăng ký thuế và khai thuế theo phương pháp khấu trừ thuế, khi thực hiện giải thể hoặc phá sản theo đúng quy định pháp luật, sẽ được hoàn thuế GTGT trong các trường hợp sau:

1. Có số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết

Đây là số thuế GTGT phát sinh từ việc mua hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu đến thời điểm giải thể, doanh nghiệp chưa kịp khấu trừ hết thì phần còn lại có thể đề nghị hoàn.

Ví dụ: Doanh nghiệp còn 150 triệu đồng thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ tại thời điểm ngừng hoạt động, thì có thể làm thủ tục xin hoàn phần thuế này nếu đáp ứng đủ điều kiện.

2. Có số thuế GTGT nộp thừa

Số thuế này có thể phát sinh do sai sót trong quá trình kê khai, nộp thuế hoặc điều chỉnh nghĩa vụ thuế. Trong trường hợp doanh nghiệp đã nộp nhiều hơn số thực tế phải nộp, phần chênh lệch được hoàn trả nếu làm đúng thủ tục.

II. Quy Định Cụ Thể Về Việc Hoàn Thuế GTGT Theo Nghị Định 181/2025/NĐ-CP

Theo quy định, việc hoàn thuế GTGT khi doanh nghiệp giải thể hoặc phá sản phải được thực hiện đồng thời với quá trình chấm dứt hoạt động, có sự phối hợp giữa các bên liên quan, bao gồm: cơ quan thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh, tòa án (nếu phá sản), và doanh nghiệp.

1. Đối tượng áp dụng

Chính sách hoàn thuế này được áp dụng cho:

• Doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty TNHH, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã… đang thực hiện phương pháp khấu trừ thuế.

• Chi nhánh, đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp nếu có đăng ký thuế và nộp thuế theo phương pháp khấu trừ.

• Tổ hợp tác áp dụng phương pháp khấu trừ khi chuyển đổi thành hợp tác xã hoặc liên hiệp hợp tác xã.

2. Trường hợp không được hoàn thuế

Theo Khoản 1 Điều 30 Nghị định 181, nếu doanh nghiệp giải thể và đồng thời chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư, thì không được hoàn thuế đối với phần thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ hết.

Lý do là vì trong trường hợp này, cơ quan thuế cho rằng khoản thuế đầu vào chưa được khấu trừ không còn liên quan đến hoạt động tạo ra doanh thu chịu thuế, do dự án đã chấm dứt.

III. Các Trường Hợp Được Hoàn Thuế GTGT Theo Nghị Định 181/2025/NĐ-CP

Ngoài hoàn thuế khi giải thể, phá sản, doanh nghiệp còn có thể được hoàn thuế GTGT trong các trường hợp sau đây (quy định tại Mục 3 Chương III Nghị định 181):

1. Hoàn thuế GTGT đối với hoạt động xuất khẩu

Doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ được áp dụng thuế suất 0%, nếu đáp ứng điều kiện về hồ sơ, chứng từ thanh toán và xuất khẩu thì được hoàn toàn bộ thuế GTGT đầu vào liên quan.

2. Hoàn thuế GTGT cho dự án đầu tư

Doanh nghiệp có dự án đầu tư mới hoặc đang trong giai đoạn đầu tư mở rộng, nếu phát sinh thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ hết trong kỳ, thì được hoàn thuế theo từng quý hoặc năm.

3. Hoàn thuế cho hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 5%

Nếu doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 5% và có số thuế đầu vào lớn hơn số thuế đầu ra thì có thể đề nghị hoàn phần chênh lệch.

4. Hoàn thuế cho hàng hóa mang theo khi xuất cảnh

Khách du lịch, cá nhân nước ngoài mua hàng hóa tại Việt Nam và mang theo khi xuất cảnh được hoàn một phần thuế GTGT nếu mua tại cửa hàng hoàn thuế.

5. Hoàn thuế cho các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA không hoàn lại

Đây là các khoản viện trợ nước ngoài dành cho dự án giáo dục, y tế, hạ tầng... Không thuộc diện nộp thuế nên sẽ được hoàn lại phần thuế GTGT phát sinh.

6. Hoàn thuế cho đối tượng ngoại giao

Các tổ chức quốc tế, cơ quan đại diện ngoại giao được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ có thể được hoàn thuế với hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng tại Việt Nam.

7. Hoàn thuế theo điều ước quốc tế

Nếu Việt Nam ký kết hiệp định quốc tế có quy định riêng về thuế GTGT, thì hoàn thuế sẽ thực hiện theo điều khoản đó.

IV. Điều Kiện Để Được Hoàn Thuế GTGT Khi Giải Thể, Phá Sản

Doanh nghiệp cần đáp ứng đồng thời các điều kiện dưới đây để được hoàn thuế GTGT:

1. Kê khai thuế đúng phương pháp

Doanh nghiệp phải đang áp dụng phương pháp khấu trừ thuế (không áp dụng cho phương pháp trực tiếp). Nếu doanh nghiệp nhỏ không đủ điều kiện khấu trừ, sẽ không được hoàn thuế khi giải thể.

2. Có số thuế đề nghị hoàn hợp lệ

Bao gồm:

• Thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết.

• Thuế GTGT đã nộp thừa.

• Số thuế này phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ và có liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh hợp pháp trước khi giải thể.

3. Thực hiện đúng quy định pháp luật

Doanh nghiệp cần:

• Làm thủ tục giải thể hoặc phá sản theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Phá sản.

• Hoàn tất nghĩa vụ thuế, quyết toán thuế lần cuối và khóa mã số thuế theo đúng trình tự.

• Lập hồ sơ đề nghị hoàn thuế, gửi đến Chi cục hoặc Cục thuế quản lý trực tiếp.

V. Hồ Sơ Và Thủ Tục Hoàn Thuế GTGT Khi Giải Thể, Phá Sản

1. Hồ sơ bao gồm:

• Văn bản đề nghị hoàn thuế theo mẫu số 01/HT-TĐ ban hành kèm theo Thông tư 80/2021/TT-BTC.

• Danh sách hóa đơn mua vào có thuế GTGT chưa được khấu trừ.

• Quyết định giải thể hoặc tài liệu phá sản (bản sao có chứng thực).

• Báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán thuế, bảng kê thuế còn được khấu trừ hoặc nộp thừa.

• Tài liệu chứng minh không còn nghĩa vụ thuế khác.

2. Trình tự thực hiện:

• Doanh nghiệp gửi hồ sơ hoàn thuế đến cơ quan thuế.

• Trong vòng 40 ngày, cơ quan thuế thực hiện kiểm tra và ra quyết định hoàn hoặc không hoàn.

• Trường hợp hoàn có điều kiện, sẽ cần kiểm tra trước khi hoàn.

VI. Kết Luận

Nghị định 181/2025/NĐ-CP đã cụ thể hóa chính sách hoàn thuế GTGT đối với cơ sở kinh doanh khi giải thể, phá sản, bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho doanh nghiệp, đồng thời giúp hoàn thiện cơ chế tài chính trong quá trình chấm dứt hoạt động. Doanh nghiệp cần nắm rõ điều kiện, hồ sơ và trình tự để thực hiện đúng quy định, tránh bị từ chối hoàn thuế.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói